30 ноября 2016 г.
Кăçал çак кун «Я За! Профилактика ВИЧ» девизпа иртет. ВИЧ инфекци эпидемийĕ паян сывлăха сыхлас, çын правине хÿтĕлес тата аталантарас ĕçри, социаллă сферăри чи пысăк проблемăсенчен пĕри пулса тăрать.
Сывлăх сыхлавĕн пĕтĕм тĕнчери организацийĕн ВИЧŸСПИД программин кăтартăвĕсем тăрăх, тĕнчере 78 миллион çын ВИЧ инфекципе чирлĕ. Вĕсенчен çурри вилнĕ. Çак хăрушă чир анлă сарăлнă регион - Африка. 2000 çултан тĕнчере ВИЧ инфекцирен сыхланас тĕллевпе нумай ĕç туса ирттернĕ. Çавна май тĕнче шайĕнче çак чирпе чирленисен, вилнисен йышĕ чакнă.
ВИЧ инфекци чирĕнчен хÿтĕленесси шăнса пăсăласран сыхланассинчен те çăмăлрах. Чи кирли - организма ытти çыннăн инфекциллĕ шĕвекне - юн, сперма, влагалище лăймакине - кăна лектермелле мар.
Хăшĕ-пĕрисем ВИЧ вирусĕпе йăлари условисенче лекесрен шикленеççĕ. Ку пустуй хăрани. Вирус инфекциллĕ çынпа ыталашсан, вăл ÿсĕрсен е сунасласан, вăл усă куракан савăт-сапана, вырăн таврашне тытсан, ваннăйпа е унитазпа усă курсан, обществăлла транспортра пĕрле пулсан, тартан е куççультен, выльăх-чĕрлĕхрен е хурт-кăпшанкă сăхнинчен ермест.
Ытларах унпа наркотик препарачĕсемпе усă куракансем, арçынпа арçын ар хутшăнăвĕсенче тăракансем тата кирек кампа та ар çыхăнăвне кĕрекенсем чирлеме пултараççĕ.
Юлашки çулсенче районти арçынсем, хĕрарăмсем те юлсах каймаççĕ, ют çĕре ĕçлеме тухса каяççĕ. Паллах, çамрăксем унта юттисемпе ар çыхăнăвне кĕме те пултараççĕ. Уйăхĕ-уйăхĕпе çемьене килмен арçынтан мĕн кĕтмелли пур? Çавăнпа та çак хăрушă чиртен сыхланасси хамăртан кăна килет. Ăнсăртран, пĕлмен çынпа /паян пĕлекеннипе те хăрушă/ ар çыхăнăвне кĕмелле мар. Хăвăр чирлĕ маррине пĕлес тесен Раççей Федерацийĕн кирек хăш поликлиникипе больницинче, СПИДа хирĕç кĕрешекен центрсенче анализсем пама пулать. Калас пулать, Елчĕк районĕнче те ВИЧ инфекциллĕ çынсене шута илнĕ. Вĕсен йышĕ ÿссех пырать. Çакă пурне те шухăша яма тивĕç.
С.ПЕТРЯНКИНА.