28 мая 2016 г.
Чăваш автономи облаçĕн пĕрремĕш ревкомĕн пуçлăхĕн Даниил Семенович Эльменĕн мăшăрĕн аса илĕвĕнчен:
«1918 çулта Даниил Семеновича чăваш халăхĕ Тутар-Пушкăрт республикине кĕни ăна тан мар лару-тăрура тăратса хăварма пултарасси çинчен В.И.Ленинпа канашланă...
1919 çулта Хĕрлĕ Çар Хĕвелтухăç фронтĕнче çĕнтерÿсем тунă хыççăн Атăл тăрăхĕнчи халăхсем ирĕккĕн сывласа яраççĕ. Хусанта Национальноçсен ĕçĕсен Халăх Комиссариачĕн чăвашсен уйрăмĕн пуçлăхĕнче тата «Канаш» хаçат редакторĕнче ĕçлекен Даниил Эльмен юлташĕпе пĕрле Чăваш Ĕç Коммунине тăвассишĕн ĕçлеççĕ. 1920 çулхи июнĕн 22-мĕшĕнче В.А.Алексеев, Г.И. Иванов тата Д.С Эльмен Мускавра Халăх Комиссарĕсен Канашĕн ларăвне хутшăнаççĕ. «Чăваш ĕç коммуни» тăвасси çинчен В.И. Ленинпа пĕрле канашлаççĕ. Владимир Ильич «коммуна» сăмах «автономипе» килĕшсе тăманни пирки пĕлтерет, «чăваш автономине» облаç тесе ят пама сĕнет. Çапла çуралать Чăваш автономи облаçĕ.
1920 çулхи июнĕн 24-мĕшĕнче Пĕтĕм Раççейри Тĕп ĕçтăвкомпа Халăх Комиссарĕсен Канашĕ çакăн çинчен Декрет йышăнаççĕ. Автономи облаçне йĕркелени чăваш халăхĕшĕн пысăк пĕлтерĕшлĕ пулнă: унăн ĕçри тата политикăри хастарлăхĕ ÿснĕ, вĕрентÿпе культурăна аталантарма пысăк майсем туса панă. Çĕнĕ шкулсем хута кайнă, шкул ачисен йышĕ те ÿснĕ. Инçетри ялсенче те вулав çурчĕсемпе клубсем уçнă. Йывăрлăхсене пăхмасăрах çынсем хутла вĕренме пуçланă. 1921 çулхи авăн уйăхĕнче Чăваш автономи облаçĕн территорийĕ сарăлнă. 1925 çулхи ака уйăхĕн 21-мĕшĕнче ăна Чăваш Автономийĕн Советлă Социализмлă Республики ят панă. 1992 çултанпа - Раççей Федерацине кĕрекен Чăваш Республики.
Кашни çын хăйĕн Тăван çĕршывне юратать. Пирĕн республикăн историйĕ те пуян. Историе пĕлни малашлăха чĕнет. Чăваш Республикин «Чăваш Республикин патшалăх уявĕ çинчен» саккунĕпе килĕшÿллĕн, ăна 2000 çулхи çу уйăхĕн 4-мĕшĕнче йышăннă, Чăваш Енре пурăнакан мĕнпур халăх Республика кунне уявлать.
Республика кунне тĕп хуламăрта çеç мар, конкурсра çĕнтернĕ районсенче те палăртасси йăлана кĕчĕ. Чăваш автономи облаçне йĕркеленĕренпе 100 çул çитнине 2020 çулта Чăваш Ен анлăн паллă тума хатĕрленет. Кун çинчен Раççей Президенчĕ В.В.Путин 2012 çултах Указ кăларнă.
Паянхи Чăваш Ен - Раççей Федерацийĕн çĕнелсе улшăнакан, инвестицисем енĕпе илĕртÿллĕ, инноваци экономикине тĕпе хуракан, обществăпа политика лару-тăрăвĕ енĕпе тăнăç, промышленноçа, строительствăна, ялхуçалăхне тата ытти отрасле кал-кал аталантаракан регион. Чăваш Республикинчи Елчĕк районĕ те юлашки çулсенче палăрмаллах улшăнчĕ. Ку - Елчĕк енре пурăнакан кашни çын ĕçĕн кăтартăвĕ. Ăнăçлă ĕçлекен ялхуçалăх предприятийĕсен, фермер тата уйрăм çынсен хуçалăхĕсен шучĕ ÿснĕ.
2016 çул - Чăваш Енре Ĕç çынни çулталăкĕ. Çавна май Республикăн 100 çулхи юбилейне Елчĕк енре пурăнакан кăмăллă, пултаруллă, ĕçчен çынсем те чăваш çĕрĕн малашнехи аталанăвĕшĕн тата чечекленĕвĕшĕн, Тăван çĕршывăмăрăн хăватне çĕнĕрен çĕклессишĕн тăрăшнипе кĕтсе илĕç.
Л.ЗАЙЦЕВА,
тĕп библиотекăн краеведени уйрăмĕн ертÿçи.