30 апреля 2016 г.
«Вăрçă хĕрарăм сăн-питлĕ мар, вăрçă - вăл арçынсен ĕçĕ», - теççĕ пулин те пирĕн районти хĕрсем те Тăван çĕршывăн аслă вăрçине хастар хутшăннă. Арçынсемпе тан çапăçнă хĕрупраç: кам медсестра, кам разведчик, кам прожекторпа çутатакан...
Аслă Çĕнтерÿ умĕн районти хĕр-паттăрсене асăнса Елчĕкри историпе тăван тавралăх музейĕнче «Вăрçăн хĕрарăм пичĕ мар» выставка уçăлнă. Ăна уçнă çĕре район администрацийĕн культура тата информаципе тивĕçтерекен пай начальникĕ Антонина Александрова, Елчĕк шкулĕн вĕренекенĕсем, культура ĕçченĕсем, ял çыннисем йышлăн хутшăннă. А.Александрова, музей заведующийĕпе С.Голубевăпа С.Степанова лектор-экскурсовод пуçтарăннисене тăватă çул пынă вăрçăн паттăр хĕрарăмĕсем пирки тĕплĕн чарăнса тăнă. Унччен район пикисем Аслă вăрçа 38-ăн хутшăнни паллă пулнă пулсан, паян 57 хĕр-фронтовика тупса палăртнă. Ку вăл Интернет урлă «Память народа», «Подвиг народа», «ОБД Мемориал» сайтсене кĕрсе пĕр-пĕр вăрçă участникĕ çинчен информаци илме май пуррипе çыхăннă. Музей ĕçченĕсем «Астăвăм» кĕнекене кĕмесĕр юлнă ентешсен ячĕсене те тупма пултарнă.
Выставкăра кашни хĕр-паттăрăн ячĕ паллă. Хăшĕсем пирки ятарлă стендсем ăсталанă. Калăпăр, Таяпа Энтринче çуралнă Мария Егоровна Андреева /Егорова/ 17 çултах фронта тухса кайнă. Вăл Челябинскри çар заводĕнче снарядсем тунă çĕрте ĕçленĕ. Ĕнел ялĕнче çуралнă Марфа Андреевна Андреева фронта Патреккелти М.Абрамовăпа, Çĕнĕ Пăвари Л.Захаровăпа, Аслă Елчĕкри Петрянкинăпа пĕрле тухса кайнă. Медицина службин капитанĕ Евгения Савельевна Матвеева /Аслă Елчĕк/ Хусанти медицина институчĕ хыççăнах Тутар АССРĕнчи больницăсенче врачра ĕçленĕ. 1941-1947 çулсенче Совет Çарĕнче службăра тăнă, çар госпиталĕн начальникĕ пулнă. Аманнă, госпитальте сывалнă. Вăрçă хыççăн Елчĕк больницинче ĕçленĕ. «Хĕрлĕ Çăлтăр» орденĕн награда хучĕ те упранать унăн.
Каркаларти Р.И.Иванова, Кармалти А.Т.Тимофеева, Патреккелти К.В.Трифонова, Акчелти М.В.Ястребова, Н.Н.Смирнова, Тип Тимешри М.А.Соколова, Аслă Таяпари Е.К.Галкина, Энтепери Е.М.Матвеева, Тÿскелĕнчи М.Д.Шашкова, З.И.Степанова, А.Т.Мальцева тата ытти вун-вун хĕр-фронтовик паттăрлăхне, кун-çулне пĕлме, сăнÿкерчĕксемпе паллашма кăсăклă.
Паян хĕрарăм-ветерансенчен пиллĕкĕшĕ çеç сывă. Шăмалакри Л.К.Сидорова, Тĕмерти О.В.Васильева, Елчĕкри М.Д.Абрамова, Аслă Таяпари А.А.Краснова, Питтĕпелĕнчи Л.В.Баринова ветерансем Аслă Çĕнтерĕве çывхартнине куççульсĕр аса илеймеççĕ. Мĕн чухлĕ терт-нуша, асап курман пулĕ вĕсем çак мирлĕ пурнăçшăн?!
Музей ĕçченĕсем районти хĕрарăм-фронтовиксен паттăрлăхĕпе паллаштарса «Чăматанри музей» тĕлпулусем йĕркелеççĕ. Вăрçă çулĕ витĕр тухнă чăматанра Акчелĕнчи Н.Смирнова ветеранăн гимнастерки, ытти фронтовиксен нумай-нумай докуменчĕсем. Елчĕкри кĕçĕн классенче вĕренекенсем ветерансем хаяр вăрçă витĕр утса тухнă çулсене каласа панине тимлĕн итлеççĕ. Апла пулсан пирĕн мăнуксем те Аттелĕхĕн Аслă вăрçин ветеранĕсене манмĕç, пире мирлĕ пурнăç парнеленĕшĕн пуç тайса тав тăвĕç.
Куравра ветерансен «Туслăх» хорĕ вăрçă вăхăтĕнчи юрăсем шăрантарнă. Вăрçăра, ун хыççăн вилнĕ ветерансене асăнса пĕр минут шăп тăнă.
В.АЛЕКСЕЕВА.