30 апреля 2016 г.
Паян телевизора яратăн е Интернета кĕретĕн - ырă хыпарсем сахал илтетĕн. Усалли утпа çÿрет тесе ытахальтен каламаççĕ ĕнтĕ: пилĕк ачаллă çемье çунса кĕлленнĕ, интернатра пурăнакансем вут-çулăмран хăтăлайман, тип курăка çунтарнăран вăрман кĕле çаврăннă, çурхи шыв-шура пула ялсемпе хуласем шыв айне пулнă... Мĕнле кăна кĕтмен инкек-синкек сиксе тухмасть ку пурнăçра. Кирек мĕнле чрезвычайлă лару-тăру сиксе тухсан та çынсен хăрушсăрлăхĕшĕн тăрăшса аварипе çăлав службисен яланах хатĕр тăмалла. Раççей Чрезвычайлă лару-тăру министерствин приказĕпе килĕшÿллĕн апрелĕн 25-28-мĕшĕсенче çĕршывăмăрта командăпа штаб вĕренĕвĕ ирттернĕ. Пирĕн республика, район та çĕршыв шайĕнчи командăпа штаб вĕренĕвне активлă хутшăннă.
Командăпа штаб вĕренĕвĕ тăватă тапхăрпа иртнĕ. Пĕрремĕш кун ирхине 6 сехетре çурхи шыв-шур сиенне тата çутçанталăк пушарĕсене пĕтерме районти дежурнăйпа диспетчер службине пĕтĕм Раççейри командăпа штаб вĕренĕвĕ пуçланни çинчен сигнал килнĕ. Чи малтанах вырăнти хăйтытăмлăх органĕ шыв-шура тата пушара хирĕç кĕрешме хатĕр пулнине тĕрĕсленĕ. Çурхи шыв-шура хирĕç кĕрешес тата чрезвычайлă лару-тăру сиксе тухассине асăрхаттарас тата ăна сирсе ярас, пушар хăрушсăрлăхĕпе тивĕçтерес енĕпе ĕçлекен районти комиссисен председателĕ Леонард Левый районти аварипе çăлав службисен «Пысăк хатĕрлĕхне» пăхса çаврăннă. Кашни служба хăйсем инкек-синкеке сирсе яма хатĕр пулнине пĕлтернĕ. Техника та, çынсем те çителĕклĕ. Район халăхĕ чрезвычайлă лару-тăру çинчен пĕлет, хăйсене, социаллă пĕлтерĕшлĕ объектсене сыхласа хăварассишĕн тимлет.
Иккĕмĕш кунĕнче районти пĕрлехи дежурнăйпа диспетчер службине 6 сехет те 5 минутра 1-мĕш номерлĕ кÿртĕм /вводная №1/ çитет: «Кĕçĕн Таяпа ялĕнчи кÿлĕ çурхи шыв-шура пула ишĕлме пуçланă, Аслă Пăла юханшывĕ хĕрринче вырнаçнă Элекçей Тимеш, Кивĕ Эйпеç, Кавал, Питтĕпел ялĕсене шыв илнĕ...». Районти аварипе çăлав службисем çийĕнчех чрезвычайлă лару-тăру пирки ял çыннисене пĕлтернĕ. Çутçанталăк пулăмĕсене пула сиксе тухнă инкеке сирес тĕлĕшпе ял çыннисене те явăçтарнă.
Виççĕмĕш кунĕнчи кÿртĕм /вводная №2/: «Шăмалак ялĕнчен кăнтăралла вăрман хĕрринче иртнĕ çулхи типĕ курăка çунтарнинчен пушар тухнă, вут-çулăм Яманчÿрел ялĕ еннелле куçма пултарать...». Аварипе çăлав службисем тÿрех практика мероприятине пурнăçлама палăртнă вырăна çул тытнă. Чи малтанах вут-çулăм ял еннелле килнине, çил шăпах унталла вĕрнĕрен, ял çыннисене усал хыпар çинчен пĕлтерме васканă. Питĕ шел, ялсенче, хуçалăхсенче унчченхи пек вырăнти радиоузелсем ĕçлемеççĕ. Хăй вăхăтĕнче радио чрезвычайлă лару-тăру тухни çинчен пĕлтермелли чи хăватлă мелччĕ.
Районти комисси çийĕнчех ларăва пуçтарăннă, район администрацийĕн пуçлăхĕ район территорийĕнче чрезвычайлă лару-тăру сиксе тухнине сирес тĕлĕшпе ятарлă йышăну кăларнă, районта «Чрезвычайлă лару-тăру» режимĕ туса хунă.
Ял халăхĕн хăрушсăрлăхĕшĕн тăрăшса Елчĕкри 44-мĕш номерлĕ пушар хурал чаçĕнчи пушарнăйсемпе çăлавçăсем, пушар асăрхавĕн районти инспекцийĕн ĕçченĕсем, «Яманчурино» сахал яваплă юлташлăхри пушарнăйпа Лаш Таяпа ял тăрăхĕнчи ирĕклĕ пушар дружинин членĕсем вут-çулăма алхасма парас мар тесе хăйсенчен килнине пĕтĕмпех пурнăçланă. Вут-çулăма яла кĕме паман. Çакă пушарнăйсемпе çăлавçăсен канăçсăр та хисеплĕ ĕçĕ. Юрать-ха вăл условнăй майпа кăна иртнĕ.
Командăпа штаб вĕренĕвĕ хыçра. Анчах та инкек-синкек ман тĕлтен иртсе каять тени тĕрĕсех мар. Çавăнпа та çуллахи вăхăтра уйрăмах пушар хăрушсăрлăхĕн правилисене çирĕп пăхăнмалла. Паян çурт умĕнче шыв пички ларнипе е ĕлĕкхи пек пакур е пуртă хатĕрлесе хунипе кăна çырлахаймăн. Кашни килтех огнетушитель пулмалла. Унпа паян шкул ачи те, ватă та усă курма пĕлмелле. Районти пушар хуралĕн ĕçченĕсемпе инспекторсем кашни шкулта, ача садĕнче, ваттисен çурчĕсенче, культура учрежденийĕсенче, Мăнкун умĕн чиркÿсенче, нумай ачаллă çемьесенче пулса пушар епле пысăк хăрушлăх кăларса тăратнине, унта çын пурнăçĕ вăхăтсăр татăлассине, ĕмĕр пухнă пурлăх пĕр самантра кĕле çаврăнассине ăнлантарса профилактика мероприятийĕсем ирттереççĕ.
В.КИРИЛЛОВА.
Сăнÿкерчĕкре: вĕренÿре.